Spacer po Śródmieściu Jarosławia
Szlak: nie znakowany
Czas przejścia: 1,5 godz.
Czas zwiedzania ok.4 godzin
Trasa szlaku: Dworzec PKP/PKS - ul. Słowackiego - ul. Jana Pawła II - Stary Cmentarz - ul. Dominikańska
Zwiedzanie rozpoczynamy od dworca PKP i PKS przy placu Więźniów Oświęcimia. Pierwszy budynek dworca wybudowany w 1857 r. pod nadzorem barona Hessa został zniszczony przez Niemców w 1944 r. Obecny powstał w latach 1973-1977 wg projektu Ryszarda Frankowicza.
Następnie udajemy się w kierunku północnym na ul. Słowackiego (d. Hetmańską). Po drodze mijamy dwie kamienice czynszowe (nr 34 i 37) z przełomu XIX/XX wieku o secesyjnych elewacjach. Po prawej stronie stadion sportowy zw. szkolnym zbudowany z inicjatywy Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w 1925 r. wg projektu Christelbauera ze Lwowa. Obiekt był jednym z najnowocześniejszych w Polsce. Po przeciwnej stronie widnieje Pomnik Walk i Męczeństwa ufundowany przez społeczeństwo Jarosławia w 1966 r. Obok na ścianie kamienicy nr 25 mapa upamiętniająca miejsca martyrologii II wojny światowej na terenie powiatu jarosławskiego, wykonana techniką sgraffita przez miejscowych artystów: Józefa Stecińskiego i Stanisława Lenara. Naprzeciw budynek dawnego kina "Westerplatte" wybudowanego w 1966 r. w miejscu istniejącego w latach 1886 - 1933 Domu Żołnierza im. Marszałka Piłsudskiego. Wędrując w dalszym ciągu ul. Słowackiego należy zwrócić uwagę na szereg pięknych kamienic z XIX i XX wieku o bogatych secesyjnych i eklektycznych elewacjach. Dochodząc do skrzyżowania po lewej stronie pod nr 2 widzimy budynek, w którym do niedawna mieściła się Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Fryderyka Chopina, a obecnie Powiatowy Urząd Pracy. W czasie II wojny światowej siedziba gestapo i miejsce tortur. Przypomina o tym pamiątkowa tablica. Tuż obok na skwerku - obelisk poświęcony Fryderykowi Chopinowi. Na uwagę zasługuje narożna kamienica nr 1 (po przeciwnej stronie) z końca XIX w. z ciekawą elewacją, w której umieszczono sylwetki atlasów podtrzymujących balkony.
Na skrzyżowaniu skręcamy w lewo na ul. Jana Pawła II. Po prawej stronie wśród nowych obiektów, budynek nr 10 z 1912 r., w którym obecnie znajduje się siedziba Poczty Polskiej S.A. i Telekomunikacji Polskiej S.A.. Tuż za tym budynkiem, przy ul. Jana Pawła II 12, dostrzec możemy tzw. "stary pałac" z końca XVII wieku, którego właścicielami byli Czartoryscy, a następnie Rungowie z Kidałowic. Natomiast po lewej stronie (nr 11) budynek Sądu Rejonowego z XIX/XX w. Tablica umieszczona w 1982 r. na ścianie informuje o tym, że w październiku 1939 r. więziony był polityk, publicysta i działacz ruchu ludowego Wincenty Witos. W niedalekiej odległości widzimy kapliczkę, której mur pochodzi z ok. 1743 r. z figurą św. Jana Nepomucena. Po prawej stronie natomiast ciągną się mury otaczające kościół pw. Trójcy Świętej i klasztor OO. Franciszkanów Reformatów. Kościół wybudowano w latach 1710-1716 wg projektu Tomasza Bellotiego na placu podarowanym przez Antoniego Kwolka przy wsparciu finansowym Franciszka i Eufrozyny Zawadzkich. Jest to jednonawowa barokowa świątynia z dobudowaną w latach 80-tych dodatkową częścią. W prezbiterium ołtarz z dużym krucyfiksem i stojącymi pod nim postaciami Matki Bożej i św. Jana. U góry XVIII-wieczny obraz przedstawiający Chrystusa w Ogrójcu, a u dołu Abraham i Aaron. Świątynia uzyskała kolorową polichromię dopiero pod koniec XIX wieku. Na placu kościelnym znajduje się grota Matki Bożej z Lourdes, odrestaurowana w latach 80-tych studnia z 1736 r. oraz wykonane przez jarosławiankę Katarzynę Matwij figury: O. Pio, Sługi Bożego Brata Alojzego Kosiby, Św. Antoniego z Padwy, św. Franciszka z Asyżu i św. Siostry Faustyny Kowalskiej. Na murze od strony klasztoru znajdują się stacje Drogi Krzyżowej z XVIII wieku.
Po przeciwnej stronie kościoła i klasztoru przy ul. Jana Pawła II 17 zachwyca odnowiony gmach Starostwa Powiatowego z herbem powiatu na ścianie bocznej. Nieco dalej drewniany XIX-wieczny "dworek" typowy dla podmiejskiej zabudowy. Wędrując dalej w kierunku Rzeszowa po prawej stronie mijamy również odnowiony budynek Gimnazjum Publicznego Nr 2 im. Ks. Stanisława Konarskiego. Kolejny obiekt pod nr 30, to Ośrodek Szkolno - Wychowawczy, w którym mieścił się austriacki szpital wojskowy z 1844 r. Z kolei po lewej stronie ulica Cmentarna, jak sama nazwa wskazuje wiodąca do najstarszej nekropolii jarosławskiej. Stary Cmentarz założony w 1784 r., używany od 1785 r. Początkowo nieduży, kwadratowy plac, dwukrotnie powiększano w latach 1850 i 1890. Najstarsze zabytkowe nagrobki pochodzą z XIX w. i charakteryzują się dużymi walorami artystycznymi. Klasycystyczną kaplicę cmentarną fundacji Franciszki Geneser - wdowy po poruczniku C.K. Komisji Ekonomicznej w Jarosławiu wybudowano w latach 1831 - 1832.
Ponownie wracamy na ul. Jana Pawła II, gdzie coraz bardziej widoczne pojawiają się wieże Bazyliki Matki Bożej Bolesnej oraz klasztor OO. Dominikanów. Kult Matki Bożej Bolesnej datuje się od 20 sierpnia 1381 r. kiedy to znaleziono Pietę wykonaną z drzewa gruszy. Wybudowano najpierw drewniany kościół, w miejscu którego w latach 1629-35 postawiono murowany. Uległ on spaleniu w 1704 r., po czym został odbudowany i rozbudowany ok. 1715 r. przez architektów: Jakuba Solari i Józefa Degana. Od 1629 do 1773 r. gospodarzami świątyni byli OO. Jezuici, którzy zbudowali pomieszczenia klasztorne. Kościół był wielokrotnie napadany, grabiony i palony. Nigdy jednak ogień nie dotknął cudownej Piety. W latach 1698 - 1710 przebudowano świątynię poprzez dodanie naw bocznych i nadając jej barokowy kształt. Polichromię malowali: Rossi, Adam Swach i Joachim Ornanus. Pietę umieszczono w głównym ołtarzu. Była dwukrotnie koronowana: w 1755 r. oraz (po kradzieży koron) w 1895 r. Zasłaniana jest obrazem olejnym przedstawiającym Matkę Bożą trzymającą zdjęte z krzyża Ciało Pana Jezusa, poniżej postacie św. Dominika i św. Katarzyny Sieneńskiej. Od 1777 r. przebywają tu OO. Dominikanie. W kościele znajduje się jedyny w Polsce Ołtarz Relikwii zawierający relikwie ok. 200 świętych i błogosławionych m.in. św. Stanisława Kostki. W miejscu znalezienia figury wytrysnęło źródełko mające właściwości uzdrawiające. Zostało ocembrowane i wybudowano przy nim w 1752 r. murowaną kaplicę.
Opracowały: JSPiPW
Zdzisława Bachanek
Zofia Krzanowska
Żółty szlak turystyki pieszej
SZLAK ŻÓŁTY – Tym kolorem oznacza się zazwyczaj szlaki łącznikowe, czasem też dojściowe. Trasa: Radawa - Piwoda – Szówsko – Jarosław – Kidałowice – Chłopice – Boratyn - Czelatyce – Więckowice –Tyniowice – Pruchnik – Pruchnik Górny dł szlaku …… czas przejścia (dalej łączy się ze szlakiem na trasie (Pruchnik-Dubiecko)
Odtworzony przez pasjonatów Jarosławskiego Stowarzyszenia Przewodników Turystycznych i Pilotów Wycieczek oraz Miejskiego Koła PTTK nr 15 w Jarosławiu Andrzeja Piotrowskiego i Leszka Misiąga.
Szlak żółty Jarosław – Radawa część dawnego szlaku Jarosław – Horyniec.
Zaczynamy od rynku lub ul. Sobieskiego za cerkwią Przemienienia Pańskiego schodami w dół do ul. Podzamcze. Tu w prawo do ul Zamkowej, którą kierujemy się w lewo. Mijamy rondo i ul. Sanową przekraczamy most na rzece San. Idąc za znakami szlaku na wysokości Zajazdu nad Sanem jak skręcimy w prawo (bez szlaku - ale jest drogowskaz) to dojdziemy do cmentarza, gdzie jest kwatera żołnierzy poległych podczas I ww. Kontynuując naszą wędrówkę szlakiem, przechodzimy przez rondo w Szówsku kierując się znakami i drogą na Sieniawę. Po ok. 500 m. za sklepem budowlanym Majster skręcamy w prawo, następnie po ok. 150 m., przed ogrodzeniem betonowym w lewo. Dalej drogą asfaltową ul. Wyszyńskiego jak asfalt będzie skręcał w lewo, to my na tym zakręcie wchodzimy na polną drogę (kierujemy się na wysokie topole). Idąc szlakiem, drogą polną (po prawej mamy miejscowość Koniaczów) dochodzimy to terenu zalesionego po lewej stronie drogi (teren prywatny, ale w lasku znajduje się pomnik upamiętniający ofiary II wojny Światowej, gdyż w tym miejscu było krematorium. Na krzyżu upamiętniającym to wydarzenie, postawionym przez państwa Ciemierkiewiczów z Koniaczowa, widnieje napis: „Przechodniu, oto miejsce męczeńskiej śmierci potwornej zbrodni, jakiej dokonali Niemcy na ludności różnych narodów (około 35 tysięcy rozstrzelanych i częściowo spalonych w krematoriach w latach 1941–1944)”. Idąc cały czas polną drogą, w końcu docieramy do miejscowości Piwoda, gdzie koło fermy drobiu skręcamy w lewo. Idąc asfaltem, na skrzyżowaniu w lewo Wiązownica, w prawo Cetula skręcamy w lewo (jak na Wiązownicę) i zaraz po ok. 100 m. w prawo w dróżkę między domami i dalej po ok. 100 m. w prawo. Następnie polną drogą kierujemy się w stronę lasu (tu mamy odcinek słabiej oznakowany ze względu na brak miejsc do znakowania). Po dojściu do lasu kierujemy się znakami żółtymi. Po drodze mijamy cmentarz wojskowy z okresu I wojny światowej (w 29 mogiłach zbiorowych i 186 indywidualnych, pochowano około 450 żołnierzy austrowęgierskich i rosyjskich, w tym 74 zidentyfikowanych, poległych w czasie walk toczonych tutaj w 1915 roku. W 2005 roku nadleśnictwo ustawiło na terenie cmentarza wysoki krzyż dębowy, na jednym z drzew umieszczono mniejszy z postacią Chrystusa. Uporządkowano wnętrze, usuwając zakrzaczenia i zbędne drzewa). Idąc już cały czas leśnymi drogami niektóre już asfaltowe, inne jeszcze piaszczyste, dojdziemy do letniskowej miejscowości Radawa. Szlak jest poprowadzony kawałek dalej za Radawę do drogi leśnej, tzw. Królewskiej i tam na razie zakończony (docelowa lokalizacja to miejscowość Horyniec).
Szlak żółty Jarosław – Pruchnik
Krótki opis przebiegu szlaku:
Jarosław Rynek lub ul Sobieskiego (tu do zwiedzenia Cerkiew greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego), dalej przez rynek (również można go zwiedzić (m. in. Muzeum Kamienica Orsettich, Ratusz, Trasa podziemna, Synagoga, Kolegiata pw. Bożego Ciała, Podziemne Przejście Turystyczne), Grodzka, Grunwaldzka, Słowackiego, stacja PKP (tunelem), Elektrowniana, Pruchnicka, Drużyniecka, Wiejska, Przyjaźni, Łączności, dalej przez pola dochodzimy do Kidałowic. Obok ośrodka szkolenia kierowców kierujemy się w stronę lasu (oczywiście znaki nas prowadzą), następnie przez las Kidałowicki (tu mamy krótkie odgałęzienie do miejsca rozstrzelania przez Gestapowców, m. in. Baśki Puzon - znaki dojściowe do obiektu). Z lasu wychodzimy w Morawsku i kierujemy się na Chłopice. Po drodze mijamy drewniany kościół pw. Wniebowzięcia NMP. Dalej przez Chłopice, przez park dworski, mijamy dwór, niegdyś był on szkołą, teraz stoi pusty (furtka za przystankiem). Przechodzimy pod autostradą, kierujemy się w stronę Boratyna (dwór również do odwiedzenia razem z parkiem), za dworem w prawo i po ok 200 m. w lewo, przez miejscowość Boratyn (szlak prowadzi mniej główną drogą, mijając kościół). Dalej za znakami i drogą do drogi głównej w stronę Rokietnicy, po 1 – 1,5 km skręcamy w prawo, w drogę prowadzącą do Czelatyc, (cały czas za znakami przez Czelatyce mniej główną drogą). Docieramy do Więckowic. Tu kierujemy się w stronę parku, jednak po chwili skręcamy w prawo przez łąkę i mostek na Mleczce (za mostkiem w lewo i prawo) wzdłuż Mleczki do Tyniowic (gdzie można z zewnątrz pooglądać dawną cerkiew św Dymitra). Dalej przechodzimy drogę 880, dochodzimy do ul. Lipowej i ul. Grunwaldzką przez Pruchnik Górny do centrum Pruchnika. Tu szlak na przystanku PKS łączy się z żółtym szlakiem Pruchnik – Dubiecko.
Z turystycznym pozdrowieniem L. Misiąg.